Inleiding
Stel je voor, je inkomsten zijn elke maand gelijk aan je uitgaven. Je zou dan kunnen zeggen dat je financieel in balans bent. Dit kan maanden en zelfs jaren goed gaan. Maar dan gebeurt er ineens iets onverwachts. De wasmachine gaat stuk. Aan de inkomsten is niets veranderd en aan de vaste lasten ook niet. Er is alleen een eenmalige extra uitgave nodig voor een nieuwe wasmachine. Hierdoor staat het saldo van je rekening vanaf nu in het rood en elke maand weer in de min. Wat moet je doen om hier bovenop te komen? En wat had je kunnen doen om dit probleem te voorkomen?
Van geld naar gezondheid
In de literatuur voor fysiotherapie of andere disciplines in de gezondheidszorg wordt vaak gesproken over het belasting- en belastbaarheidsmodel. We adviseren en schrijven vaak over de balans tussen de belasting en de belastbaarheid. Maar wanneer er een daadwerkelijke balans is tussen de belasting en belastbaarheid, dan ontstaat er vroeg of laat een situatie zoals beschreven in de inleiding.
Wat bedoelen we met het belasting en belastbaarheidsmodel? Belasting staat voor de last die je lichaam en/of geest te verdragen heeft. Belastbaarheid staat voor wat je lichaam en/of geest kan hebben. Je kunt een vergelijking maken door te zeggen dat belasting gelijk is aan de uitgaven en belastbaarheid gelijk is aan de inkomsten.
De uitgaven van het lichaam
Laten we het concreter maken. De uitgaven van het lichaam kun je in eerste instantie zien als letterlijke energie. Alles wat we doen kost energie, zelfs het in-leven-zijn kost al energie. Maar je kunt specifiek denken aan inspanning zoals werken en sporten. Je kunt denken aan ons immuunsysteem, diepe slaap of voortplanten, maar ook piekeren. En natuurlijk het repareren van (gebruiks-)schade aan het lichaam.
Naast energie kosten de meeste processen ook bouwstenen zoals eiwitten, maar ook micronutriënten als vitamines en mineralen.
De inkomsten, of wat je kunt hebben, wordt dus bepaald door de hoeveelheid energie die je hebt uit te geven. De letterlijke energie die je kan opdoen door je voeding. Maar ook de positieve energie die je krijgt van de lol die je hebt in je leven. De energie die je krijg van even een moment voor jezelf nemen en goede slaap. En de kwaliteit van de voeding; dit levert namelijk de letterlijke bouwstenen en de nodige vitamines en mineralen.
Waarom is dit belangrijk?
Dat heeft 2 redenen:
- Het ontstaan van een probleem
- Het oplossen van een probleem
Een gezondheidsprobleem ontstaat door een overbelasting. In de fysiotherapie horen wij dat heel vaak. Een schouder is overbelast, een knie is overbelast, een pees is overbelast. Zelfs als er een auto tegen je aanrijdt en je je been breekt is er sprake van overbelasting. De impact van de auto was namelijk meer dan het bot kon hebben, dus je bot is geconfronteerd met een overbelasting. We spreken ook over overbelasting bij bijvoorbeeld een muisarm (oude term). Het probleem hier is dat je nauwelijks kan zeggen dat de muis te zwaar is en de belasting zo hoog is dat de arm stuk gaat.
Duidelijk is dat niet elk probleem ontstaat door overbelasting. Wellicht is er veel vaker sprake van onderbelastbaarheid. Waardoor je de normale belasting, die je mag verwachten dat je kan hebben, niet aan kan.
Terug naar geld
In de volgende twee situaties is er sprake van een geld tekort. Het inkomen is elke maand lager dan de uitgaven. Maar er is een wezenlijk verschil tussen de twee.
- Situatie 1: Er is meer dan voldoende geld maar de uitgaven aan luxe artikelen is te hoog. In dit geval is er een overbelasting aan de kant van de uitgaven.
- Situatie 2: De uitgaven bestaan alleen uit de eerste levensbehoeften en de inkomsten zijn niet hoog genoeg om deze te dekken. In dit geval is er sprake van een onderbelastbaarheid aan de kant van het inkomen.
De uitkomst van beide situaties is gelijk; er is te weinig geld. Maar de reden is compleet tegenovergesteld. Om een gezonde financiële situatie te creëren zou je in situatie 1 de uitgaven moeten beperken, maar in situatie 2 zou je voor meer inkomsten moeten zorgen.
Kun je zelf de parallel al trekken naar gezondheid?
Fysiotherapie
Kun je je voorstellen dat de problemen die we hebben over het algemeen komen door een onderbelastbaarheid? Met andere woorden; omdat we te weinig kunnen hebben? De huidige moderne mens heeft niet snel een overbelast bewegingsapparaat. Met alle luxe zoals elektrische fietsen, bezorgen van boodschappen en kantoorbanen. Minder doen om de overbelasting tegen te gaan is niet de juiste weg. Sterker nog, vaak wordt het probleem daardoor juist groter. We missen dan de prikkel die het lichaam nodig heeft om beter te worden. Spierkracht, conditie en mobiliteit worden onderhouden door dat er steeds weer functie wordt gevraagd. Hier geldt zeer letterlijk “use it or lose it”. Dat trainen werkt komt doordat we een stuk van de energie stoppen in het verbeteren van onze belastbaarheid. Je zou kunnen zeggen dat we de energie investeren voor de toekomst.
Trainen geeft een prikkel aan het lichaam om beter te worden. Hiervoor heeft het lichaam na de training wel de nodige hersteltijd nodig. Daarnaast kun je niets opbouwen zonder de juiste bouwstenen. De juiste keuze in voeding is essentieel.
Overbelasting check
Heb je het idee dat je klachten aan het bewegingsapparaat (spieren, pezen, gewrichten enz.) komen door een overbelasting? Dan heb je waarschijnlijk gelijk, maar:
Komt het doordat je echt onmenselijke veel doet? Of is er een reden dat je minder belastbaar bent?
Is de laatste het geval:
- Train
- Eet gezond
- Vermijd chronische ontregelende stress
- Slaap voldoende
.. (alles om je belastbaarheid te verhogen)
Dus niet in balans zijn
In balans zijn klinkt gunstig, maar dat is het dus niet. Zorg dat de weegschaal flink doorslaat naar de kant van belastbaarheid. Want dan is ook een tijdelijke tegenslag geen probleem.
