Ik heb er mijn buik van vol
Inhoudsopgave
Inleiding
Veel mensen hebben te maken met een opgeblazen gevoel (buik). Zoals met veel problemen komt een opgeblazen gevoel niet van 1 simpel aan te wijzen oorzaak.
Voeding is in eerste instantie een mooie start van een zoektocht naar de oorzaken. Vaak worden de diagnoses prikkelbare darm, voedselintoleranties of allergieën als coeliakie gegeven. Het naampje maakt niet uit. Sterker nog, in je hoofd werkt het alleen maar tegen je. Want door de diagnose heb je wat, ben je er mee behept. Hoe kom je er nu nog vanaf? Dat lukt niet meer, want je hebt wat. Dan maar medicijnen tegen de symptomen, net zolang tot het echt fout gaat? Nee, je opgeblazen buik is waarschijnlijk het gevolg van wat jij doet of eet en niet van een ziekte of afwijking.
Wat is het probleem
Wat is het probleem los van dat het oncomfortabel is?
Een platte buik aan het einde van de dag is een beste indicator van een kloppend dieet. Een opgeblazen gevoel is dat niet. Je darmen zijn niet blij met je. Het is een duidelijk signaal dat wat je doet of wat je eet niet klopt. Maar de volgende 2 problemen die een logisch gevolg zijn van een opgeblazen gevoel zullen je misschien verbazen.
Als het pijnlijk is je buik in te houden, je navel in te trekken, dus je buikspieren aan te spannen dan zal je niet snel je ‘core’ gebruiken. Je buikspieren niet gebruiken of slecht gebruiken zorgt voor instabiliteitsproblemen, een verandering van houding en daarmee gepaard gaande problemen als lage rugklachten.
Als je buik pijnlijk is zal je niet snel diep en ontspannen ademhalen. Je buik op en neer laten gaan doet namelijk pijn. De ademhaling wordt oppervlakkig en de stressrespons wordt aangewakkerd.
Ongezond eten kost de gezondheidzorg 6 miljard euro per jaar volgens cijfers in 2018. Dat is vervelend, maar wij zijn zelf degene die lijden onder de fysieke en mentale gevolgen hiervan. Tijd om het probleem aan te pakken.
Op weg naar een oplossing
Laten we niet te lang stilstaan bij het probleem en de gevolgen, maar snel op zoek gaan naar de oorzaak en de oplossing. Of eigenlijk oorzaken, want net als bij zoveel is de oorzaak ook hier geen enkelvoudig ding. We moeten zoeken, combineren en uitproberen.
Als er iets is met het verteringssysteem moeten we natuurlijk eerst kijken naar wat we eten. En in het geval van opgeblazen zijn is het waarschijnlijk op zoek naar wat je wilt vermijden. We gaan niet als eerste op zoek naar een remedie, een pilletje om de symptomen te dempen. Dit is jezelf voor de gek houden.
Ga niet op zoek naar een symptoom waar een medicijn voor is, maar naar de oorzaak van de symptomen.
Start met wat heb ik gegeten?
Niet alleen direct voor het opblazen, maar ook de uren daarvoor. De tijd die eten er over doet om van de voorkant via de achter kant eruit te komen is tussen de 24 en 48 uur. In die tijd doorloopt het eten heel veel processen in ons spijsverteringsstelsel. Het spijsverteringsstelsel bestaat uit een aantal organen die samen zorgen voor de vertering van voeding naar voedingsstoffen en de opname hiervan.
Overzicht van het spijsverteringsstelsel
Wil je weten waar een mogelijke veroorzaker van je probleem ligt, dan is er wat kennis van het spijsverteringssysteem nodig. Daarom hier een korte beschrijving van dit systeem. Je vindt er puntsgewijs symptomen met mogelijke veroorzakers die je een indruk kunnen geven waar de openingen liggen die je kan aanpakken.
1. Mond
De spijsvertering begint in de mond. De functies van de mond in de spijsvertering zijn:
- Kauwen
- Vertering van koolhydraten met behulp van het enzym amylase in het speeksel
Een slechte vertering kan komen door gehaast eten en slecht kauwen. Ook een gebrek aan speeksel zorgt voor een slechte vertering.
Problemen van een speekseltekort kunnen zijn:
- Slechte vertering
- Droge/plakkerige mond
- Geen speeksel in onderkant mond (onder tong)
- Droge/zere keel en heesheid
- Droge tong met groeven, roodheid/ontsteking
- Dik speeksel
- Stinkende adem
- Moeite met slikken en spreken
- Veranderde smaak
- Slecht gebit, veel vullingen
Oorzaken speekseltekort kunnen zijn:
- Chronische (auto-immuun) aandoeningen:
- Diabetes
- Syndroom van Sjögren
- Sarcoïdose
- Lambert-Eaton Myastheen syndroom (LEMS)
- Systemische lupus erythematodes (SLE)
- Amyloïdose
- HIV
- Mentale ziekten: vaak in verband met stress, onrust/angst en/of depressie
- THC, CBD uit cannabis
- Bepaalde medicijnen
- Antihistaminica (o.a. bij allergieën, hooikoorts)
- Anti-migraine middelen
- Parkinsonmedicijnen
- Benzodiazepines (kalmering- en slaapmiddelen)
- Bètablokkers (bloeddrukverlagers)
- Tricyclische antidepressiva
- Protonpompremmers (maagzuurremmers)
- Insuline
- Beschadiging van zenuwen die voor gevoel in de mond zorgen
- Bestraling vlak bij de speekselklieren kan ze beschadigen
- Nicotine
2. Maag
Na het doorslikken van de gekauwde voedselbrij komt het via de slokdarm terecht in de maag.
De functies van de maag in de spijsvertering zijn:
- Productie maagzuur (HCL) en spijsverteringsenzymen (pepsine)
- Maagzuurvertering eiwit + doden pathogenen
De maag produceert het enzym pepsine. Dit enzym splits eiwitten in aminozuren. Een tekort aan het enzym pepsine heeft een slechte eiwitvertering en dus opname als gevolg. Daarnaast moet de alvleesklier verderop in het stelsel compenseren voor een tekort van pepsine. Onverteerde eiwitten stimuleren het immuunsysteem en verder op in de darmen worden ze verteerd door darmbacteriën en dat veroorzaakt een opgeblazen gevoel en gasvorming. Een probleem met een maagzuur tekort, al dan niet door het gebruik van maagzuurremmers, heeft een kettingreactie aan gevolgen. Het maagzuur stimuleert de aanmaak van pepsine. Er ontstaat een opname probleem van vitamine B12, ijzer, magnesium en calcium (en andere). Verderop in het spijsverteringsstelsel wordt onvoldoende de afgifte van gal en spijsverteringsenzymen gestimuleerd. Dit belemmert de spijsvertering nog verder. Door het onvoldoende steriliseren bestaat de kans op overgroei van bacteriën in de dunne darm (SIBO). De verandering in PH waarde heeft een effect op de diversiteit van bacteriën in de darmen.
Tekort aan maagzuur is vaak de oorzaak van brandend maagzuur. Symptomen van een tekort kunnen zijn:
- Brandend maagzuur
- Regelmatig boeren of oprispingen
- Slechte adem
- Vol gevoel tijdens en direct na de maaltijd
- Opgeblazen gevoel direct na het eten
- Slechte vertering van eten (met name eiwit, winden laten die naar rotte eieren ruiken)
Oorzaken hiervan zijn:
- Stress
- Te veel eetmomenten
- Medicijnen: o.a. maagzuurremmers, antihistaminica (check bijsluiters)
- Maagoperatie
- Maagslijmvliesontsteking (gastritis) door H. pylori infectie, auto-immuun gastritis
- Tekort schildklierhormoon
- Hersenletsel en neurodegeneratie (achteruitgang van de hersenen)
- Darmdegeneratie (achteruitgang van de darmen)
- Dysautonomie (verstoring autonome zenuwstelsel)
3. Lever en galblaas
De functies van de lever en de galblaas in de spijsvertering zijn:
- Lever: galproductie
- Galblaas: galopslag
- Gal: vetvertering, regulatie darmflora, darmgezondheid, regulatie immuunsysteem
De lever produceert gal (galzouten, bile). Dit wordt opgeslagen in de galblaas. Wanneer de voedselbrij de maag verlaat, wordt gal vrijgegeven uit de galblaas. De gal zorgt voor een verdere vertering van vet samen met de enzymen lipase die door de alvleesklier worden gemaakt. Een slechte werking van de lever en galblaas heeft onder andere een slechte vertering van met name de vetten als gevolg.
Symptomen van een slecht werkende lever/galblaas:
- Vet eten is slecht te verteren
- Opgeblazen/gasvorming een aantal uren na de maaltijd
- Bittere of metaalachtige smaak in de mond (’s-Ochtends)
- Opboeren van eten
- Onverklaarbare jeukende huid
- Gelig oogwit
- Ontlasting is beige/grijs/wit
- Droge huid en haar
- Rode huid
- Een te kort aan in vet oplosbare vitamine (K,A,D en E)
Oorzaken hiervan kunnen zijn:
- Tekort aan maagzuur (om gal productie te stimuleren)
- Verstoorde darmflora (een goede darmflora helpt gal te recyclen)
- Overschot suiker en zetmeel (koolhydraten) (waardoor een overschot aan insuline)
- IJzer tekort
- Problemen met de lever
- Problemen met de galblaas
- Tekort aan schildklierhormoon
- Medicatie
- Oestrogenen (anticonceptiepil)
- Hormonale substitutietherapie (overgangsklachten)
- Statines (cholesterolmedicatie)
- Plaspillen
- Chronisch gebruik antibiotica
- Insuline
- Somatostatine
4. Alvleesklier (Pancreas)
- Productie insuline (reguleren glucose)
- Productie spijsverteringsenzymen + natriumbicarbonaat (voor ontzuren maagbrij in dunne darm, zodat enzymen kunnen werken)
- Vertering van vet (lipase), koolhydraten (amylase) en eiwitten (protease)
De alvleesklier bestaat uit een endocrien gedeelte en een exocrien gedeelte. Het endocriene gedeelte maakt insuline aan. Insuline is nodig om de bloedsuikerspiegel te reguleren. Het exocriene gedeelte is bezig met het produceren van spijsverteringsenzymen. Amylase, lipase en peptase (pepsine). Deze emzymen breken respectievelijk koolhydraten, vetten en eiwitten af.
Symptomen van een slecht werkende (exocriene gedeelte) van de alvleesklier (EPI):
- Moeite met verteren koolhydraten, rauwe groente en vezels
- Opgeblazen buik en vol gevoel 2-4 uur na de maaltijd
- Uitzonderlijk veel gasvorming
- Misselijkheid en overgeven
- Onverteerde voeding in ontlasting (vies ruikend, slijmerig, vettig of ongewone structuur)
- Regelmatig verlies van eetlust
Oorzaken van een slechte functie van de alvleesklier:
- Te veel eetmomenten!
- Tekort aan maagzuur
- Overschot aan suiker en zetmeel (koolhydraten)
- Ontstoken darmen
- Aandoeningen aan de alvleesklier (ontsteking of tumor)
5. Dunne darm
- Productie signaalstoffen voor aansturing pancreas, maag en galblaas
- Opname voedingsstoffen
- Barrièrefunctie = tegenhouden van ongewenste stoffen
De voedselbrij gemengd met alle verteringsenzymen en gal komt in de dunne darm terecht. De dunne darm kan via een gezonde darmwand de verteerde voedingsstoffen opnemen. Is de darmwand beschadigd dan is er een slechte opname van voedingsstoffen en kunnen onverteerde voedingsresten en bacteriën in het lichaam komen. Hier ontstaat een ontstekingsreactie. Een beschadigde darm wordt ook wel aangeduid als een leaky gut (lekke darm). Sommige ontkennen het bestaan hiervan, maar noemen dit dan een verhoogd permeabel darmslijmvlies. Dit komt uiteindelijk op hetzelfde neer.
Symptomen van een lekke darm kunnen zijn:
- Ontstekingen
- Voedingstekorten (B12, D, ijzer, calcium)
- Auto-immuunziekten
- Opgeblazen gevoel
Oorzaken beschadigde dunne darmbarrière:
- Lectinen, saponinen en enzymremmers in granen, pseudogranen, peulvruchten en nachtschades
- Fastfood en bewerkte voeding
- Alcohol
- Stress
- Verkeerde darmbacteriën (o.a. door het eten van te weinig vezels (groente en fruit) en verkeerd voedsel)
- Voedseladditieven zoals suikers, teveel zout, emulgatoren, organische oplosmiddelen en nanodeeltjes
- Tekort aan bepaalde voedingsstoffen: vezels, eiwitten, omega 3, vitamine A, vitamine D en zink
- Medicijnen, zoals ontstekingsremmers (NSAIDS: ibuprofen, diclofenac, meloxicam, naproxen, etofenamaat, celecoxib, aspirine), methotrexaat en antibiotica
- Ontsteking in de darmen (Crohn, coeliakie)
6. Dikke darm
De functie van de dikke darm binnen de spijsvertering is:
- Opname water en natrium
- Uitscheiding ontlasting = ontgifting
De dikke darm maakt er relatief droge ontlasting van. Aan de voedselbrij wordt water onttrokken.
Symptomen van een verstoorde dikke darm zijn:
- Obstipatie
- Ontstekingen
- Verstoorde darmflora
Oorzaken hiervan kunnen zijn:
- Te weinig drinken (water)
- Tekort aan magnesium
- Serotonine tekort (door verstoorde darmflora)
- Chronische stress
- Tekort aan schildklierhormoon
Darmflora
De darmbacteriën oftewel onze darmflora hebben misschien wel meer functies dan je denkt. De darmbacteriën zijn te vinden in zowel de dunne als in de dikke darm. Weet dat ook in de mond bacteriën te vinden zijn. Deze delen veel van de functies die je hieronder kunt lezen.
- Verteren van vezels naar korteketenvetzuren (nodig voor gezonde darmcellen en remmen ontsteking)
- Productie spijsverteringsenzymen en verteren voeding
- Productie B-vitamines, vitamine K, arginine, glutamine en geconjugeerd linolzuur
- Productie antistoffen
- Remmen groei ziekteverwekkers
- Vorming van slijmlaag in darmen/mond
- Trainen en onder controle houden van het immuunsysteem, waardoor het niet overactief raakt
- Ontstekingsremmend effect door productie anti-inflammatoire cytokines (IL-10), versterken IgA-afweer en beïnvloeding rijping dendritische cellen
- Verlaging van cholesterolgehalte
- Recyclen van gal
- Recyclen van hormonen: schildklierhormoon, geslachtshormonen
- Productie neurotransmitters (serotonine, GABA)
We zijn in een symbiose met de darm/mondflora. Zij verrichten al de bovenstaande taken in ruil voor voeding. De darmbacteriën voeden zich met voedingsvezels. Een rijke verscheidenheid aan vezels geeft een rijke verscheidenheid aan bacteriën. De voedingsvezels die bacteriën voeden die we willen hebben komen van groente en fruit. Eten we een eenzijdig dieet met voornamelijk vezels uit granen ontstaat er een dysbiose. Een verkeerde darmflora veroorzaakt klachten en consumeert neurotransmitters!
Symptomen van deze dysbiose kunnen zijn:
- Het gevoel dat je je darmen niet kunt legen
- Pijn in je onderbuik
- Afwisselend constipatie en diarree
- Harde, droge ontlasting
- Aanslag op de tong
- Veel gasvorming
- Opgeblazen gevoel
- Heel vaak moeten poepen
Oorzaken van een dysbiose kunnen zijn:
- Consumptie van granen, peulvruchten en suiker
- Te weinig vezels uit groente en fruit
- Bewerkte geraffineerde voeding
- Geraffineerde plantaardige oliën
- Het eten van kunstmatige zoetstoffen
- Gebruik anti-biotica
- Gebruik (hand)desinfectiemiddelen (een te steriel leven)
SIBO
SIBO is een afkorting en staat voor small intesten bacterial overgrow. Er is een overwoekering van bacteriën in de dunne darm. Dat kan vanaf de ‘bovenkant’ komen. Door een tekort aan maagzuur waardoor er een slechte sterilisatie is van uit de maag. Of vanaf de ‘onderkant’ via de dikke darm komen de bacteriën in de dunne darm. De dunne en dikke darm hebben een andere samenstelling van darmflora. Die dikke darmbacteriën horen niet in de dunne darm thuis. Ze starten als het ware te vroeg met verteren van voedselresten en zo ontstaat gasvorming en opgeblazen gevoel. Het gevolg van een slechte vertering voor ons is mogelijk tekorten aan voedingsstoffen. We houden als het ware minder vitamines en mineralen over voor eigen gebruik.
Symptomen van SIBO kunnen zijn;
- Opgeblazen na het eten (vooral vezels, zetmeel en suiker)
- Opgeblazen na het gebruik van probiotica
- Obstipatie
- Diarree
- Slechte opname voedingsstoffen
- Overgevoeligheid voor bepaalde voedingsstoffen
Oorzaken van SIBO kunnen zijn:
- Tekort aan maagzuur
- Tekort aan gal
- Vertraagde darmperistaltiek
- Veranderde darmflora
- Chronische stress
- Ontstekingsremmers
Een verteringsprobleem en je poep
Je kan via je poep een inschatting maken of je moeite hebt met het verteren van vet, eiwitten of koolhydraten.
Vet
Poep blijft drijven als je vertering van de vetten niet klopt.
Je kan het zien aan de witte of beige kleur. Het kan stinken en is plakkerig. Mogelijk heb je last van vettige diarree.
Koolhydraten
Een verteringsprobleem van koolhydraten zorgt er voor dat poep in de darm gaat gisten en dat zorgt voor gasvorming. Dit geeft een opgeblazen gevoel, winderigheid en flinke explosies van lucht tijdens het poepen.
Eiwitten
Eiwitten die in tijdens de spijsvertering niet volledig worden afgebroken en opgenomen gaan in de darm liggen rotten. Dit veroorzaakt gasvorming. De winden die je laat en de poep ruikt naar rotte eieren.
Wie is er schuldig
Jij lijdt overigens niet aan het wangedrag van je spijsverteringssysteem, maar je spijsverteringssysteem lijdt aan het wangedrag van de eigenaar, jij dus.
Zoals je in de beschrijving van het spijsverteringssysteem kan zien komen veel klachten voort uit:
- Overeten
- Te veel bewerkte koolhydraten en nieuw eten (uit de fabriek)
- Stress
1. Overeten
Met overeten bedoel ik te veel eet momenten op een dag. Daarnaast bedoel ik te veel uren op een dag aan het eten zijn en te weinig uren op een dag vasten. Dit laatste is belangrijk om eraan toe te voegen, omdat het verminderen van snack momenten of ‘slechts’ 3 eet momenten op een dag wordt gezien als een oplossing voor overeten. Dit is slechts een begin van de oplossing. De echte oplossing voor overeten is intermittent fasting. Je eet maximaal 8 uur per dag en vast er minimaal 16. Je leest over vasten meer in mijn eerdere artikelen: ontbijt en vasten. Overeten zorgt voor uitputting en achteruitgang van de organen door chronische ontstekingen. Door uitputting zijn de organen niet in staat om voldoende van hun spijsverteringsenzymen en sappen te produceren. Dit resulteert in een slechte vertering. Het gevolg is dat er te veel onverteerd voedsel in de dunne en dikke darm komt. De darmbacteriën vallen hierop aan en creëren in dat verrottingsproces een hoop gas. Een slechte vertering en dus een slechte opname van voedingsstoffen resulteert in ondervoeding.
2. Te veel bewerkte koolhydraten en nieuw eten
Te veel bewerkte koolhydraten eten is het westers dieet niet vreemd. De oermens at ongeveer 30 tot 40 kg koolhydraten per jaar. Dit bestond uit knollen en bollen, zoals pastinaak, knolselderij, koolrabi, fruit en soms honing. Nu eet de mens tot wel 140 kg koolhydraten per jaar. Niet alleen is het veel meer, maar de koolhydraten van nu zijn brood, pasta (granen) rijst, aardappelen, geraffineerde suiker, al dan niet verpakt in koek en snoep en frisdrank/vruchtensappen. Door bewerking en het raffineren is het mogelijk een onnatuurlijke hoeveelheid binnen te krijgen. Deze overdosis aan ‘suikers’ is niet te verwerken voor een normaal systeem. Het systeem raakt uitgeput en het gevolg is een slechte vertering. Dit geldt zeker niet voor koolhydraten alleen. Denk bijvoorbeeld ook aan geraffineerde plantaardige olie.
Sowieso zijn we ongezonde voeding niet vreemd. Ongezonde voeding is voeding die op zijn best geen vitaminen en mineralen levert, maar op zijn slechts de gezondheid ook nog schade toebrengt. Deze bewerkte voeding die we dagelijks nuttigen behoort geenszins tot de optimale mensvoeding. Laat we eerst de open deur in trappen. Ben je op zoek naar de oorzaak van je probleem en eet je nog steeds deze modern junkfood…
Naast bewerkte ongezonde moderne voeding eten we veel voeding vol met anti-nutriënten. Anti-nutriënten zijn het tegenovergestelde van nutriënten en schaden onze gezondheid. Lectinen en saponinen zijn hier voorbeelden van. Ze beschadigen de mond en darmwand. Het resultaat is een leaky gut. Leaky gut (lekke darm) zorgt voor ontstekingen. Een spijsverteringssysteem dat is geïrriteerd zal geen optimale vertering hebben.
Voeding die rijk is aan anti-nutriënten zijn granen, peulvruchten, nachtschade (tomaat, paprika, aubergine) en zuivel. Een uitgebreider verhaal over voeding vind je in mijn artikel oervoeding.
3. Stress
Stress is op te delen in twee. De stressor en de stressresponse. De stressor is dat wat je ervaart als een gevaar om je heen of intern. De stressresponse is de lichamelijke reactie daarop. Je vindt een zeer uitgebreide uitleg hierover in mijn artikel stress.
De stressresponse is een reactie, een hormonale instelling, om het lichaam in staat te stellen te vecht of te vluchten. Dit vereist actie. Deze instelling van het lichaam staat lijnrecht tegenover ontspanning. Het is simpel; er is of Fight or Flight of Rest and Digest.
Anders gezegd vechten of vluchten en voedsel verteren gaan niet samen. Dit is geen probleem bij kortdurende acute stress. Deze stress is nodig en heilzaam. Maar gaat het over chronische aanhoudende ontregelende stress. Dan is de spijsvertering ook chronisch aanhoudend ontregeld. Wederom komt onverteerde voeding in de darm waar de darmbacteriën erop aanvallen en dit levert gasvorming en een opgeblazen buik. Deze vorm van stress is bijvoorbeeld afkomstig van psychosociale stressoren, zorgen en piekeren, vervuilde leefomgeving of slechte ademhaling (oppervlakkig, hoog).
Oplossing
Vasten
Omdat overeten van zowel moderne voeding als in de hoeveelheid eetmomenten een grote rol speelt bij veel welvaartsproblemen is vasten een goede start. Probeer eens te starten met een lange vast. Lees hierover in deze artikelen. Dit zorgt ervoor dat we met een schone lei (darmen) kunnen beginnen.
Daarna implementeer je gelijk een intermittent fasting schema. Dit zorgt ervoor dat wat je ook eet, de mogelijkheid dat je systeem uitgeput raakt veel kleiner is. Eet maximaal 8 uur per dag en vast er minimaal 16.
Carnivoor
Planten kunnen niet wegrennen. Zij beschermen zich met anti-nutriënten tegen vraat. Deze anti-nutriënten zijn bijvoorbeeld lectinen, saponinen en enzymremmers. Zij zorgen ervoor dat je na het eten van het plantje je niet lekker voelt. Dat je bijvoorbeeld pijn in je buik krijgt. Deze stoffen vind je nauwelijks terug in dieren. Een zuiver dierlijk dieet is arm aan deze stoffen. Na je vast kan je een paar weken een carnivoor dieet aanhouden. Dit is alleen pure vlees en vis, dus geen bewerkte meuk. Daarna kan je plantaardig eten dat arm is aan anti-nutrienten weer terug brengen in je voedingspatroon.
Oervoeding
Vervolgens maak je de transitie naar oervoeding. Oervoeding is zeer rijk aan nutriënten en arm aan anti-nutriënten. Hierover vind lees je alles in dit artikel: Oervoeding.
En binnenkort kan je alle ins en outs leren in mijn onlinecursus over gezonde voeding!
Stressmanagement
Stressoren komen in allerlei vormen en maten, maar de fysieke stressreactie is altijd gelijk. Er is geen mogelijkheid om alle stressoren te ontlopen en dat wil je ook niet. Wegrennen voor je problemen is nooit een oplossing om het maar eens zo te zeggen. Wat we moeten leren is dat we met een andere lichamelijke reactie moeten omgaan met psychosociale stressoren dan met echte levensbedreigende situaties. Mindfulness en ontspannen ademhaling zijn manieren om dit jezelf aan te leren. Lees die artikelen maar eens en vergeet dit artikel over coping met stress niet.
Bewegen
Bewegen is essentieel voor onze gezondheid en daarmee is het niet optioneel. Lees in mijn artikel over bewegen meer hierover. Al hoewel licht bewegen positief kan zijn voor de darmperistaltiek is intensief bewegen na een maaltijd niet aan te raden. Intensief bewegen is namelijk een fight en flight situatie, stress dus. Fight and flight en rest and digest zijn tegenovergesteld aan elkaar. Intensief bewegen zorgt voor een slechte vertering. Daarom eerst bewegen en dan eten! Net zoals in de natuur.
Emoties
Ik heb er mijn buik van vol! Wat als we de uitdrukking letterlijk nemen? Als je zegt: ik kan alle ellende (groot of klein) niet verteren. Blijkbaar heb je dan een verteringsprobleem. Vind je dit raar? Ken je bij verdriet het gevoel van een brok in je keel? Er zit niet echt een brok in je keel, maar slikken is wel moeilijk. Of bij verliefdheid de vlinders in je buik? Gevoelens zijn gekoppeld aan emoties en emoties hebben een lichamelijke duiding. Deze is niet nep. Je staat namelijk letterlijk te trillen van angst. Dus als je er de buik van vol hebt, of iets ligt je zwaar op de maag en je moet je gal spugen, kijk dan niet alleen naar wat je hebt gegeten of welke ziekte/aandoening de dokter kan vinden. Kijk ook eens naar de emotionele kant.
Slot
Een opgeblazen gevoel aan het einde van de dag is veel mensen niet vreemd. Logisch als je kijkt naar de ongezonde bewerkte voeding die we eten en de snelle en stressvolle wereld waar we ons in begeven. Zorg voor meer ontspanning, de juiste voeding en beweging op het juiste moment.