Give a man a fish and he can eat for a day. Teach a man how to fish and he can eat for a lifetime.
Inleiding
Het begrip symptoombestrijding heeft iets negatiefs in zich. Dat terwijl het zo vaak wordt toegepast. De uitdrukking ‘het is water naar zee dragen’ past er wel bij. Want als je slechts een symptoom ‘behandelt’ en de oorzaak laat bestaan blijf je bezig. Symptoombestrijding is zeker geen begrip dat voorbehouden is aan het zorgdomein.
Het klinkt niet als de juiste weg en toch gebeurt het dagelijks, juist in de reguliere zorg. Denk aan een pilletje tegen hoge bloeddruk en je kan vast nog veel meer dergelijk voorbeelden verzinnen.
Negatief?
Uit de inleiding zou je denken dat ik symptoombestrijding iets negatiefs vind, maar dat is niet waar. Sterker nog, ik denk dat het heel positief is dat we dat doen. Vele symptomen zijn namelijk erg onplezierig, worden van kwaad tot erger of zijn ronduit gevaarlijk. Het is heel goed deze symptomen te bestrijden.
Fysiotherapie
Onze praktijk is voor hooguit 20% gevuld met klachten die een duidelijk moment van ontstaan hebben. Denk aan een beenbreuk door een auto-ongeluk, een verzwikte enkel op het voetbalveld of een schouder uit de kom door een val van de trap. De praktijk is voor 80 % gevuld met klachten die geen duidelijk ontstaansmoment hebben. Maar niets komt natuurlijk zomaar uit de lucht vallen. We weten op dat moment niet alle factoren die een rol spelen bij het ontstaan van de klachten. Dus het lijkt “zomaar” te zijn ontstaan.
Je start op zo’n moment met het beschrijven van de symptomen. Het zijn ook die symptomen waar je van af wilt. Symptoombestrijding biedt hier de eerste oplossing. Maar met een onbekende oorzaak is de kans groot dat de symptomen ook weer terugkomen. Om van de klachten af te komen moeten we op zoek naar de oorzaak. Al is de oorzaak vinden niet zaligmakend zoals je verderop leest.
Als je doet wat je altijd doet, krijg je dat wat je altijd had
De oorzaak
De oorzaak vinden is niet altijd makkelijk. Dit komt omdat we op zoek zijn naar 1 ding/gebeurtenis als aanleiding voor alles. Terwijl het in werkelijkheid een optelsom is van een geheel aan vaak zeer uiteenlopende dingen. De oplossing is het tegenovergestelde van de oorzaak.
Een koude kamer
Een metafoor die hierbij past is die van een sneeuwbal in een koude kamer. Als je een sneeuwbal plaatst in een kamer van –10 graden blijft de sneeuwbal bevroren. Wanneer je een kaarsje aansteekt stijgt de temperatuur misschien wel 1 graden. Het is nu –9. De temperatuur is gestegen, maar de sneeuwbal zal niet smelten. Voeg nog een kaarsje toe die helpt voor een graden extra en het wordt -8, maar de sneeuwbal zal nog steeds niet smelten. Pas als er genoeg verschillende temperatuur verhogende maatregelen worden genomen en de temperatuur boven de 0 graden komt zal de sneeuw smelten.
Als het gaat over dingen uitproberen om van onze klachten af te komen, hebben we de neiging steeds iets uit te proberen en als dat niet (snel) genoeg werkt stoppen we er mee. Om vervolgens (als we nog zin hebben) het volgende te proberen. In de metafoor zou zich dat vertalen in het eerste kaarsje weer uit blazen voor je de volgende aansteekt. Het effect van de optelsom van de verschillende maatregelen wordt op die manier nooit ervaren en een oplossing voor je probleem lijkt onhaalbaar.
Wat nu?
Wanneer je geplaagd wordt door vervelende of ogenschijnlijk bedreigende symptomen geniet dan van de mogelijkheden van de quick fix van symptoombestrijding. Nu je tijdelijk beter in je vel zit, heb je de lichamelijke en mentale ruimte om beter keuzes te maken.
Bijna iedereen kan wel een rijtje van 5 dingen opnoemen, waarvan je weet dat je het beter niet of anders kan doen. Vaak te vinden op het gebied van:
- Meer bewegen
- Gezonder eten
- Beter omgaan met stress
- Zingeving
- Genieten van het leven
Ga op je gemak aan de slag met die dingen waarvan je weet dat het eigenlijk anders moet. Ook al weet je niet per se hoe het een direct verband houdt met je klachten. Uiteindelijk zal je merken dat je klachten door de optelsom van veranderingen als een sneeuwbal voor de zon zijn verdwenen.
Waarom moeite doen?
Met in je achterhoofd het idee dat je werkt aan een structurele oplossing is er geen enkel probleem met symptoombestrijding. Maar symptomen zijn wel signalen van het lichaam. Ze zijn als een lampje op het dashboard van je auto. Symptomen onderdrukken is als naar de garage gaan om te vragen of de monteur het lampje los wil draaien, dat zo irritant in je ogen schijnt als je aan het rijden bent. Het lampje is uit, probleem opgelost toch? Dit klinkt belachelijk, maar doen we bij de dokter of het ziekenhuis niet vaak hetzelfde? Symptoombestrijding zonder structurele oplossing is het negeren van signalen en kan ronduit gevaarlijk zijn.
Luister naar het fluisteren van je lichaam, zodat het niet hoeft te schreeuwen.
SLot
Het menselijk lichaam is als elk levend organisme enorm veerkrachtig. Het enige dat het nodig heeft is de juiste prikkels. Binnen de fysiotherapie is dat:
- Kennis
- Houding
- Bewegen
- Ademhaling
- Stressmanagement
